مشخص شده که ما باید بهداشت دهان و دندان و سلامت عمومی بدن را یکپارچه در نظر بگیریم. چون پرواضح است که حفره دهان در واقع آینه‌ای از سایر نقاط بدن است. در نتیجه می‌توانیم از طریق معاینات عادی دندانپزشکی، مشکلات سلامتی دیگر را نیز تشخیص دهیم؛ به عبارت دیگر، وضعیت لبخند شما، وضعیت سلامت سایر نقاط بدن را نشان می‌دهد.

گاهی اوقات حتی قبل از این که علائم این بیماری‌ها ظاهر شود، می‌توانیم از طریق معاینه دهان متوجه این بیماری‌ها شویم. در ادامه به 5 بیماری که از طریق دندان و دهان نیز شناسایی می‌شوند، می‌پردازیم.

تشخیص بیماری دیابت از دندانها

دندان‌پزشک شما تنها به میزان سفیدی دندان شما اهمیت نمی‌دهد. در تحقیقی که در سال 2014 انجام شد، تقریباً دوسوم دندان‌پزشکان اظهار داشتند به بیمارانی که التهاب لثه داشته‌اند، توصیه کرده‌اند که تست دیابت بدهند. چرا این تشخیص اهمیت دارد؟ دیابت نه تنها یک بیماری رایج است، بلکه علائمی نیز ندارد. بیشتر افراد دیابت دارند؛ اما نمی‌دانند. این یعنی استفاده از دندان‌پزشک به عنوان یکی دیگر از پزشکان خانوادگی خود، ایده زیرکانه‌ای است.

ارتباط میان دیابت و دندانپزشکی چیست؟ میزان بالای شکر خون ممکن است به سلامت دهان شما آسیب برساند، همان‌طور که مواد شیرین‌کننده یک قوطی نوشابه گازدار به دندان‌ها آسیب می‌رساند. این امر در نتیجه خشکی دهان روی می‌دهد که باعث افزایش پلاک‌ها شده و افرادی را که دیابت‌های کنترل‌شده ندارند، مستعد مبتلا به مشکلات دهان و دندان می‌کند.

دو نشانه رایج در دهان که نشان‌دهنده دیابت است عبارت است از: آبسه‌های متعدد در لثه و تنفس بدبو. در واقع این بو شبیه بوی یک میوه ترشیده و ناشی از ماده‌ای به نام کتون است.

تشخیص بیماری‌های قلبی از دندانها

دندان‌های شما میزان سلامتی قلبتان را نشان می‌دهد. طبق یک تحقیق که سال 2007 انجام شد، افرادی که بیماری‌های دندانی دارند، اغلب کسانی هستند که احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی در آن‌ها بیشتر است. در میان افرادی که هم بیماری قلبی و هم بیماری دندانی دارند، اگر بیماری دندانی درمان شود، بیماری قلبی به میزان زیادی بهبود می‌یابد.

زمانی که در دهان یک بیمار نگاه می‌کنید و یک التهاب مزمن می‌بینید، متوجه می‌شوید که بیمار دارای استرس در ساختار بدنی خود است. البته هیچ نشانه دهانی خاصی برای بیماری قلبی وجود ندارد؛ اما بیشتر بیماری‌های مزمن دندانی با خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ارتباط دارند. علائم رایج عبارت‌اند از دندان شل، جابه‌جاشونده یا افتاده و عقب‌نشینی لثه.

تشخیص زوال عقل از دندانها

آیا دندان‌ها می‌توانند از دست دادن حافظه را نشان دهند؟ طبق یک تحقیق جدید در بریتانیا، از دست دادن دندان با زوال عقل ارتباط دارد. همچنین طبق یک تحقیق در سال 2012، افراد مسن‌تر که بهداشت دهانی ضعیفی دارند، 76 درصد بیشتر دچار زوال عقل می‌شوند. این موضوع حوزه نسبتاً جدیدی در تحقیقات است؛ یعنی ارتباط بین این دو موضوع کاملاً مشخص نیست.

با این حال در یک تحقیق در سال 2013، یک باکتری مرتبط با عقب‌نشینی لثه در مغز افرادی که دچار زوال عقل هستند، کشف شد. این موضوع نشان می‌دهد که احتمالاً بیماری زوال عقل نقش مهمی در التهاب لثه و عقب‌نشینی لثه دارد.

تشخیص پوکی استخوان از دندانها

پوکی استخوان باعث نمی‌شود که دندان‌های شما فاسد گردند؛ اما دندان‌پزشک می‌تواند از طریق عکس ایکس ری استخوان‌های دهان مانند استخوان فک، پوکی استخوان را شناسایی کند.

یک استخوان سالم باید هم در بخش لبه‌ها و هم در داخل تراکم داشته باشد و اگر این‌طور نباشد، بیمار احتمالاً دچار پوکی استخوان است. در واقع، طبق تحقیقی که در سال 2013 انجام شد، ضخامت استخوان فک زنان یائسه با تراکم ستون فقراتشان یکسان بود. این یعنی دندان‌پزشک می‌تواند پوکی استخوان را شناسایی کند. پوکی استخوان معمولاً تا زمانی که شکستگی رخ نداده، تشخیص داده نمی‌شود.

تشخیص بیماری برگشت اسید از معده از دندانها

گاهی اوقات ممکن است سوزشی را در قسمت قفسه سینه خود احساس کنید؛ اما تأثیر آن در دهان بیشتر مشاهده می‌شود. اگر دچار بیماری بازگشت اسید از معده باشید، بالا آمدن اسید معده، مینای دندان‌ها را از بین می‌برد. این موضوع بیشتر در دندان‌های جلو مشاهده می‌شود. دندان‌ها در این حالت فرسایش می‌یابند و باریک‌تر می‌شوند. نباید این موضوع را نادیده بگیرید. یک نشانه دیگر برای این بیماری، احساس طعم ترشی در دهان است.

در یک تحقیق که در سال 2008 انجام شد، محققان متوجه شدند نزدیک به یک‌سوم افراد بالغ که دچار فرسایش دندان هستند، دچار بیماری رفلکس معده هستند. به خاطر داشته باشید این فرسایش می‌تواند بدون ایجاد درد در قفسه سینه نیز ایجاد شود؛ به عبارت دیگر شما ممکن است دچار بیماری بازگشت اسید از معده باشید و ندانید؛ اما دندانپزشک می‌تواند این بیماری را شناسایی کند.

منبع:jamejamonline.ir

سرطان خون

سرطان خون بیماری است که شکل سلولهای خونی را در بدن تغییر می دهد، سرطان خون نوعی از سرطان است که به فراوانی گلبولهای سفید خون در بدن اثر می گذارد . بیماری از مغز استخوان شروع می شود و به جاهای دیگر بدن پخش می شود و هم در بزرگسالان و هم در کودکان می تواند شروع و گسترش یابد .

انواع سرطان خون

سرطان های خونی به سه دسته کلی تقسیم می شوند. این دسته ها شامل:

سرطان خون لوکمی یا لوسمی (Leukemia)، این سرطان یکی از انواع سرطان های درون مغز استخوان بوده، واژه لوسمی به معنی خون سفید است و شامل تولید غیرطبیعی سلول های خونی سفید می شود. لوسمی یکی از چهار سرطان شایع در میان کودکان است. تعدا بالای سلول های سفید باعث اختلال توانایی این سلول ها در مبارزه با عفونت ها شده و همچنین باعث نقص توانایی مغز استخوان برای ساختن سلول های قرمز و پلاکت خون می شود.

سرطان خون لنفومی (Lymphoma)، این نوع سرطان خون سیستم لنفاوی را که وظیفه آن دفع مایعات زیادی از بدن و همچنین تولید گلبول سفید خون است، تحت تاثیر قرار می دهد. لنفوسیت ها (Lymphocytes)، نوعی گلبول سفید هستند که وظیفه مبارزه با عفونت ها را برعهده دارند. افزایش تعداد سلول های لنفاوی باعث اختلال در سیستم ایمنی بدن می شود.

سرطان خون میلوما (Myeloma)، این نوع سرطان خون سلول های پلاسما را هدف قرار داده و مانع تولید آنتی بادی در بدن می شود و سیستم ایمنی بدن را در برابر عفونت ها ضعیف و حساس می کند.

تشخیص سرطان خون

در صورتی که شخصی دارای برخی از عوامل خطر خاص بوده یا بعضی از علائم سرطان خون را داشته باشد، احتمال ابتلای وی به سرطان خونن وجود دارد و باید به پزشک مراجعه نماید. ابتدا پزشک به بررسی سابقه خانوادگی فرد یا بیماری هایی که شخص قبل به آنها دچار شده پرداخته و معایناتی را بر روی او انجام خواهد داد، هر چند تنها با معاینه نمی توان سرطان خون را کاملا تشخیص داد، به همین خاطر آزمایش خون، نمونه برداری از بافت و تصویر برداری برای تشخیص بیماری استفاده خواهد کرد.

تشخیص سرطان خون در 20 دقیقه:

محققان دانشگاه صنعتی اصفهان موفق به طراحی و ساخت بیوسنسور DNA (حسگر زیستی) سرطان خون بر پایه نانوذرات اصلاح‌شده طلا شدند که می‌تواند در کمتر از 20 دقیقه بر اساس توالی خاص ژن عامل سرطان خون، این بیماری را شناسایی کند.

علائم و نشانه ها سرطان خون

ـ تب و لرز و نشانه های شبیه سرماخوردگی
ـ عفونتهای مکرر و عود آنها
ـ کبودی بیش از اندازه
ـ ضعف و خستگی مفرط
ـ ناتوانی انجام فعالیت های فیزیکی
ـ دردهای شکمی و احساس سیری
ـ ضعف و لاغری ممتد
ـ خونریزیای مکرر غیرطبیعی
ـ تورم و بزرگی حجم غده های لنفاوی، طحال و کبد
ـ احساس ناخوشی و ضعف عمومی

علل و عوامل خطرساز

سرطان خون بیماری است که در بخش نرم و اسفنجی شکل که مغز استخوان نامیده می شود ، شروع می شود . سرطان خون هم در بزرگترها و همم در کودکان ممکن است رخ بدهد و انواع مختلفی دارد. محققین دلائل مختلف و عوامل احتمالی بروز سرطان خون را اینگونه شناسایی کرده اند :

1- سن
60 الی 70 درصد مبتلایان سرطان خون افراد 500 سال و بالای آن می باشند .

2- سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یکی از عوامل مرتبط با سرطان خون مخصوصا نوعی از سرطان خون بنام سرطان میلوئیدی ( myelogenous) یا AML است . مادههه سرطان زایی که در سیگار موجود است توسط شش ها جذب شده و سپس در رگهای خون جاری می شود. حدود ¼ موارد AML به دلیل کشیدن سیگار است .

3- در معرض بمب ها ی اتمی قرار گرفتن
یک نمونه از آن، بمباران ژاپن در جنگ جهانی دوم است.

4- سابقه شیمی درمانی یا پرتودرمانی در گذشته
درمان سرطانهای گذشته با شیمی درمانی یا پرتو درمانی بعدها احتمال افزایش سرطان خون را بالا می برد که این مورد سالها پس از درمان مییی تواند روی دهد. شیمی درمانی عامل مرتبطی با گسترش سرطان خون است.

5- ویروس سرطان خون سلولهای T انسان
ویروس سرطان خون سلولهای Tنوعی از ویروس است که سلولهایT انسان (نوعی از گلبولهای سفید خون ) را عفونی می کند . و باعث سرطان خوننن می شود. این نوع ویروس از طریق سرنگ یا سوزن یعنی انتقال خون، روابط جنسی یا از مادر به فرزند یا هنگام شیردهی انتقال می یابد .

6- سندرم میلودیپلاستیک Myelodysplasctic
نوع بیماری خونی است که احتمال ابتلا به سرطان میلوئیدی را در افراد افزایش می دهد.

7- سندرم داون Downs Syndrome
افراد مبتلا به سندرم داون بیشتر احتمال ابتلا به سرطان خون دارند

درمان سرطان خون 

بدن انسان دارای سیستم های کنترلی در قسمت های مختلف برای به نظم در آوردن رشد سلول ها و تکثیر آنها است که مکانیزم بسیار ارزشمندی برایی پیشگیری از بیماری ها به حساب می آید.

زمانیکه شخصی مبتلا به سرطان خون (لوسمی) می شود، این سیستم های کنترلی خنثی، موجب تکثیر آزادانه سلول های سرطانی در بدن و رشد غیر قابل کنترل آنها می شوند.

در همین حال محققین مرکز تحقیقات پزشکی «والتر اند الیزا» استرالیا موفق به کشف پروتئینی در بدن با نام Hhex شده اند که موجب فرآیند تکثیرر سلول های سرطان خون از نوع لوسمی میلوئید حاد در بدن می شوند و با متوقف کردن فعالیت آن می توان از تکثیر این سلول های مرگبار جلوگیری کرد.

همچنین سرطان خون از نوع لوسمی میلوئید حاد، سریعترین رشد سلول های سرطانی خون را دارد و امید زنده ماندن شخص در 24 درصد موارد 5 سال است ضمن اینکه شیمی درمانی بعنوان تنها گزینه درمان برای این نوع از سرطان است که همراه با عوارض جانبی از قبیل حالت تهوع، ریزش مو، اسهال و مشکلات باروری همراه است.

در همین حال با این روش منحصر به فرد می توان پروتئین Hhex را متوقف کرد تا آسیبی به سلول های سالم خون نرساند و همچنین عوارض جانبی شیمی درمانی را از بین برد.

بر همین اساس با متوقف کردن پروتئین Hhex می توان تمام سلول های سرطانی لوسمی میلوئید حاد را از بین برد.

علائم سرطان خون در کودکان

دکتر اصفهانی گفت:معمولاً علائم سرطان خون در کودکان خیلی اختصاصی نیست اما اگر علائمی مانند بی اشتهایی، بی حالی و ضعف، تب خفیف، رنگ پریدگی، رشد بیش از حد غده های لنفاوی، بزرگ شدن طحال و دردهای مزمن استخوانی در کودک دیده شود نیاز به مراجعه به پزشک و بررسی بیشتر دارد.

این فوق تخصص سرطان خاطرنشان کرد:علائم بیان شده حتماً علتی بر وجود سرطان خون در کودکان نیست و ممکن است این علائم به هزاران علت دیگر در کودک ظاهر شود. به طور مثال دردهای استخوانی در کودکان می تواند به علت رشد قدی یا فعالیت های روزانه کودک باشد.

دکتر اصفهانی خاطرنشان کرد:برای تشخیص سرطان خون آزمایش شمارش خون (CBC) از بیمار گرفته می شود تا معلوم شود آیا تغییری در خون یا گلبول های خون و شمارش پلاکت ها به وجود آمده است یا خیر.

وی ادامه داد:در مراحل بعدی به بررسی های بیشتر مانند آزمایش مغز استخوان نیاز است که از استخوان لگن بیمار گرفته می شود البته گاهی نمونه ای که گرفته می شود قطعی نیست و لازم است پس از مدتی آزمایش تکرار شود، چون در برخی موارد به صورت پیش سرطان است که هنوز به سرطان منجر نشده و ممکن است به حالت قبل برگردد.

وی خاطرنشان کرد:اگر بیمار در مرحله پیش سرطان باشد و عفونت کنترل شود، مواد شیمیایی و مواد غذایی حاوی نگهدارنده و … مصرف نکند ممکن است به حالت قبل برگردد اما این نیز قطعی نیست.

پیشگیری

سیگار نکشیدن و تا جایی که امکان دارد در معرض اشعه و پوتو درمانی قرار نگرفتن.

برای مطالعه بیشتر درباره انواع سرطان خون روی لینک زیر کلیک کنید:

گرداوری:پدیده کاشان